İçişleri Bakanlığı tarafından mülteci (sığınmacı) ve vatansız kabul edilen kişiler, 5510 sayılı Kanun gereğince otomatikman Genel Sağlık Sigortalısı sayılırlar ve SGK üzerinden sağlık yardımı alabilirler…
Ali Bey, stajını tamamlamış ancak ruhsatını henüz almamış bir avukatım. Televizyon programlarınızı ve yazılarınızı her fırsatta takip etmeye çalışıyor ve verdiğiniz faydalı bilgiler sayesinde uygulamaya dönük olarak çok şey öğreniyorum. Ben şu anda Helsinki Yurttaşlar Derneği Mültecilere Destek Programı altında staj yapıyorum ve tahmin edersiniz ki Türkiye’de mülteci olmak gerçekten çok zor. Çünkü temel ihtiyaçlarının sosyal devlet anlayışı gereği karşılanmasını ve asgari insan hakları standartlarının herkes için sağlanmasını beklemek yaşadığımız sosyal realiteyi göz önüne alırsak neredeyse bir düş. Çok özür dilerim lafı biraz fazla uzattım sanırım. Size bir kaç sorum olacaktı. Öncelikle 5510′la GSS kapsamına alınan mülteci ve vatansızların primleri devlet tarafından mı karşılanıyor? Eğer öyle ise aynı şekilde katılım payları da anladığım kadarıyla bu kapsamda. Ancak ödemeyi hasta yapıyor daha sonra ilgili fatura ile kuruma başvurup tarafına iade edilmesini mi istiyor?
Tabi asıl sorun GSS kapsamına giremeyen ve uygulamada çok büyük çoğunluğu oluşturan mülteci veya sığınmacı başvurucusu statüsüne sahip kişiler için söz konusu. Çünkü onların sağlık yardımlarından faydalanmalarına ilişkin olarak EGM yabancılar şube ve SYDV’ler yetkili ve çok karışık bir prosedür bence. Ben birde size bu bağlamda GSS’li olamayanlar için hangi kurumlardan ve kaynaklardan en faydalı bilgileri öğrenebilirim. Araştırmalarımızda nerelere danışmamızı önerirsiniz diye soracaktım. Danışanlarımızın bir çoğu sağlık problemlerine güçlükle çözüm buluyor. Onların sorunlarını gidermek istiyoruz. Ayşegül Adıyaman
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 3 üncü maddesinin 27 inci bendi gereğince, “Sığınmacı ve Vatansız: İçişleri Bakanlığı tarafından sığınmacı veya vatansız olarak kabul edilen kişileri,” diye tanımlanmıştır. Bu sebeple bir kişiye sığınmacı (mülteci) denebilmesi için öncelikle İçişleri Bakanlığı’nın bu kişileri kabulü gerekir.
***Sığınmacılar 1 Temmuz 2008’den beridir GSS’lidir
Yine 5510 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesine göre; Vatansızlar ve sığınmacılar, genel sağlık sigortalısıdırlar ve herhangi bir sağlık veya sosyal güvenlik primi ödeme zorunlulukları olmadan sırf bu sıfatları ile SGK ile sözleşmeli tüm kamu ve özel hastanelerden diledikleri zaman sağlık yardımı alma hakları vardır.
***Tescil (kayıt) olmaları şart
Öte yandan, Kanun’un 61 inci maddesine göre;”… vatansız ve sığınmacı sayıldıkları, korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaya başladıkları tarihten itibaren genel sağlık sigortalısı sayılır ve ilgili kurumlarca kapsama alındığı tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma bildirilir…” denilmektedir. Bu sebeple İçişleri Bakanlığı’nın sığınmacı ve vatansız kabul ettiği kişileri derhal SGK’ya bildirmesi ve SGK’nın da sağlık bilgisayarında bu kişilerin bilgilerini aktive ettirmeleri gerekmektedir.
***Henüz vatansız ve mülteci sayılmayanlar
Türkiye’de bulunan mülteci, sığınmacı ve vatansız olarak tanımlanmak için başvuruda bulunmuş ama talebi daha sonuçlanmamış bireyler ile başvuruları sonuçlanmış olanlara yapılacak sağlık yardımları, 2006 Haziran Genelgesi ve Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü (SYDGM) tarafından düzenlenen 1262 sayılı Sağlık Destek Yardımları Programı Uygulama Esasları tarafından düzenlenmiştir.
Buna göre, başvuru sahipleri ile statü almış mülteci ve sığınmacıların tüm sağlık giderlerini kendilerinin karşılamaları esastır. Ancak kendi imkânlarıyla veya BMMYK (Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği) aracılığıyla sağlık giderlerini karşılayamayan ve herhangi bir sosyal güvencesi de olmayanların sağlık giderleri mevzuat ve imkanlar ölçüsünde devletçe karşılanır.
Muayene veya tedavi olmak isteyen başvuru sahipleri, acil tedaviyi gerektiren durumlar haricinde, tedavi taleplerini öncelikle Yabancılar Birimi’ne yapmalıdırlar. Yabancılar Birimi’nce bu talep değerlendirilerek, ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na bir yazıyla bildirilir ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, iletilen bu tür talepleri değerlendirerek, sonuca bağlar.
Bu başvurular, henüz bir sağlık kuruluşuna gitmeden önce yapılabileceği gibi tedavinin sonuçlanmasını müteakip hastane, ilaç, tıbbı malzemeye yönelik yaptıkları borçların karşılanması için de olabilir.
***Kamuda tedavi bedava
Sığınmacı ve haymatlos (vatansız) olan kişiler, SGK’nın sağlık bilgisayarına kaydedilmeleri (aktive edilmeleri) sonrasında diledikleri kamu hastanesine gidip muayene ve tedavi olabilirler ve özel oda ve özel tedavi istemiyorlarsa kendilerinden tek kuruş para istenmez.
Ancak, muayene bedellerini eczanelerden ilaç alırken kendileri ceplerinden ödemek zorunda olup, yatarak tedavilerde ödeme yükümlülükleri yoktur. Ceplerinden ödemeleri gereken rakamları daha sonra SYDV’dan talep edebilirler, taleplerinin olumlu sonuçlanıp-sonuçlanmayacağı SYDV’na aitir.
***Özelde fark öderler
Ancak, kamu hastanesi yerine SGK ile sözleşmeli özel hastanelere giderlerse hastanelerin sınıf ve derecelerine göre yüzde 30 ile yüzde 70 arasında değişen oranda ceplerinden fark (ilave) ücret ödemek zorundadırlar.
***İlaçlarda katkı payı
5510 sayılı Kanun gereğince sığınmacı ve vatansızların ilaç ile protez-ortez araçlarından katılım payı alınmaması uygulaması yasal olarak tanınmış bir hak değildir. Diğer SGK’lılar gibi onlar da aldıkları ilaçların yüzde 20’sini ödemek zorundadır. Ödedikleri rakamları da belgelendirerek SYDV’dan talep edebilirler, taleplerinin olumlu sonuçlanıp-sonuçlanmayacağı SYDV’na aitir.
Kuruca’yı İstanbul kaybetti Ankara kazandı
Sosyal Güvenlik Kurumu İstanbul İl Müdürü Mustafa KURUCA, dün itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumu Başkan yardımcısı olarak görevlendirildi, 3 yıldan beridir İstanbul’da başarılı işlere imza atan ve İstanbul’u vatandaş odaklı olarak hizmete yönelten Kuruca’nın, Ankara’da da başarılı olacağına inanıyorum. Yeni görevi hayırlı olsun.
Alıntıdır Orijinal Yazı için Tıklayın
ALİ TEZEL
